- +

- სახურავზე გიჟია, გიჟი!- დაიძახა ვიღაცამ.

მთელი უბანი ფეხზე დადგა.

ქუჩა თავიდან ბოლომდე ხალხით გაივსო. ყველას სეირის ყურება უნდოდა. პოლიციელები ზოგი საგუშაგოდან მოდიოდა, ზოგიც - თვით სამმართველოდან, სახანძრო რაზმიც უცებ გამოიძახეს, არ დაუყოვნებიათ.

- ჩემო შვილო, ჩემო საყვარელო, ჩემო ჭკვიანო, ჩამოდი ძირს! - ეხვეწებოდა დედა გიჟს.

- სოფლის თავად თუ არ ამირჩევთ, აქედან გადმოვვარდები! - პასუხობდა გიჟი.

მეხანძრეებმა თადარიგი დაიჭირეს და ქვევით დიდი ხალიჩა გაშალეს. ცხრა მეხანძრე გაშლილი ხალიჩით დარბოდა სახლის ირგვლივ - რა ვიცით, გადმოხტომა სად მოეპრიანებაო. იმდენი ირბინეს, არაქათი გამოელიათ, ოფლი წურწურით ჩამოსდიოდათ სახეზე.

- ძალიან გთხოვ, ძმობილო, ჩამოდი ქვევით! - ეძახდა გიჟს კომისარი. მის ხმაში მუქარაც იგრძნობოდა და მუდარაც.

- სოფლის თავი გამხადეთ და ჩამოვალ, არადა, თავს მოვიკლავ, ჩამოვვარდები,- პასუხობდა გიჟი.

ცუდად იყო საქმე,

- ჩამო, ძმაო! ჩამო, თუ კაცი ხარ...

- ერთი ამას დამიხედეთ! თქვენ გინდათ, მე ჩამომიყვანოთ ძირს და თვითონ ახვიდეთ მაღლა?.. არ გამოვა.

- კარგი, კარგი, გირჩევთ სოფლის თავად! - დაიძახა ვიღაცამ.

- ტყუილია. გიჟი და სოფლის თავი?! ვერ მომატყუებთ, ვერა!

- ალაჰის მადლმა, მართლა აგირჩიეთ,- ასძახა ერთმა ხელჯოხიანმა მოხუცმა.

- არ მჯერა, მეხუმრებით.

- ჩამოდი, არ გეხუმრებით.

- არ ჩამოვალ, ქვემოთ ჩამოსვლა ეგრე იოლი კი არ არის! სხვებს ხედავთ? ვინც მაღლა ავიდა, ძირს არც ერთი არ ჩამოსულა, ყველას მაღლა ყოფნა უნდა.

- კარგი ახლა, ჩამოდი!

- რად მინდა სოფლის თავობა! ქალაქის მეჯლისის წევრად თუ არ ამირჩევთ, თავს მოვიკლავ, აქედან გადმოვვარდები,

ბერიკაცები განზე გადგნენ.

- ახლა როგორღა მოვიქცეთ?

- შევუსრულოთ, რაც სურს.

- მაინც არ ჩამოვა, გიჟი თავიდანვე არ უნდა აუშვა მაღლა, თორემ ძირს ვეღარ ჩამოიყვან მერე.

მაინც დაუძახეს:

- გადავწყვიტეთ, ძმაო, ქალაქის მეჯლისის წევრად აგირჩიეთ... ჩამოდი, მეგობრებს ნუ ალოდინებ.

- არ ჩამოვალ, ვიდრე ქალაქის მუნიციპალიტეტის თავმჯდომარედ არ გამხდით.

- ხომ გითხარით. აი, სადამდე მივიდა! - თქვა გაბრაზებით ერთმა მოხუცმა. - მაგას რაღა ჩამოიყვანს.

- რა მოხდება, თავმჯდომარედ რომ ავირჩიოთ? - იკითხა სახანძრო რაზმის უფროსმა, რომელიც გვარიანად გაოფლილიყო აქეთ-იქით სირბილით. მერე ტუჩთან ხელი მიიტანა და გიჟს ასძახა:

- ჩამოდი, ძმაო, მუნიციპალიტეტის თავმჯდომარედ აგირჩიეთ, ჩამოდი და მოვალეობის ასრულებას შეუდექი.

გიჟმა მუცელი შეათამაშა და ცეკვა დაიწყო.

- არ ჩამოვალ, რა მინდა თქვენთან? რა საერთო მაქვს იმ ხალხთან, გიჟს რომ ქალაქის მუნიციპალიტეტის თავმჯდომარედ ირჩევს? არა, არ ჩამოვალ.

- კი მაგრამ, აბა რა გინდა?

- მინისტრობა მინდა. მინისტრი გამხადეთ და ჩამოვალ.

ქვემოთ ერთხანს ისევ ითათბირეს და შემდეგ ასე გადაწყვიტეს:

- იყოს ნება შენი, მინისტრი ხარ! ახლა მაინც ჩამოდი, ხომ ხედავ, რამდენი ხალხი გელოდება?

გიჟმა ხელი ცხვირთან მიიტანა, თითები გაშალა და დაიტრიალა:

- ვერ მოგართვით! რა საქმე მაქვს იმ ხალხთან, გიჟი რომ მინისტრი გახადა.

- ამაოდ ცდილობთ, არ ჩამოვა. მე ძალიან კარგად ვიცნობ მაგნაირ გიჟებს. მინისტრად კი აირჩიეთ, მაგრამ თავი ისე უნდა მოაჩვენოთ, თითქოს ჩამოსვლას არ სთხოვდეთ, - თქვა ისევ იმ მოხუცმა.

- პრემიერ-მინისტრად ამირჩიეთ, თორემ გადმოვვარდები და თავს მოვიკლავ, - აყვირდა გიჟი.

- კი, ბატონო, კი, ბატონო, პრემიერ-მინისტრი ხარ, ჩამოდი!

- არ ჩამოვა! - თქვა მოხუცმა.

გიჟმა კვლავ დაიწყო ცეკვა.

- მეფედ ამირჩიეთ. მეფობა მინდა. ამირჩიეთ და ჩამოვალ.

მოხუცის სიტყვები მართლდებოდა.

ისევ მოითათბირეს.

- აწი უკან დახევა არ შეიძლება. რახან ამდენს შეჰპირდით, მიჰყევით ბოლომდე, - თქვა მოხუცმა.

- აგირჩიეთ, მეფე ხარ! - ასძახეს გიჟს. - ახლა მაინც ჩამოდი.

გიჟმა კვლავ აათამაშა მუცელი.

- არ ჩამოვალ.

- რაღა გსურს, მეფე გაგხადეთ და მეტი რა გინდა?

- არა, არა. იმპერატორად თუ არ ამირჩიეთ, ერთ ნაბიჯსაც არ გადმოვდგამ... თავს მოვიკლავ!

- მართლა გადმოვარდება, თქვა მოხუცმა.

- კარგი, ეგრე იყოს, - იყვირა ერთხმად ყველამ, - იმპერატორი ხარ, ჩამოდი.

- ჩემნაირ იმპერატორს თქვენისთანა გამოშტერებულ ხალხთან რა ხელი აქვს?

- კი მაგრამ, ეს მაინც გვითხარი, სხვა რა გსურს? გვითხარი და გავაკეთებთ.

- უკვე იმპერატორი ვარ, არა? - იკითხა გიჟმა.

- იმპერატორი ხარ, იმპერატორი!

- რახან იმპერატორი ვარ, როცა მომეპრიანება, მაშინ ჩამოვალ, თუ არ მომინდა, სულაც არ ჩამოვალ.

- გადმოვარდება და გადმოვარდეს, - გაბრაზდა კომისარი, - ერთი გიჟით ნაკლები იქნება ქვეყანაზე.

- ახლა როგორღა მოვიქცეთ? - მიუბრუნდა მეხანძრეთა უფროსი მოხუცს, - ეს გიჟი ქვევით ჩამოსვლას არ აპირებს.

- ჩამოვა, - უთხრა მოხუცმა.

- როგორ?

- მაცადეთ, ახლავე ჩამოვიყვან...

- ჩვენო დიდო იმპერატორო, - ასძახა მოხუცმა გიჟს, - იქნებ თქვენმა უპატივცემულესობამ მეექვსე სართულზე ჩამობრძანება ინებოს?

გიჟმა თავი მოისერიოზულა.

- სიამოვნებით.

გიჟი კიბეზე დაეშვა და მეექვსე სართულის ფანჯრიდან ხალხს გამოხედა.

- ჩვენო დიდებული, ჩვენო მხსნელო, მეხუთე სართულზე ჩამოსვლა არ გნებავთ?

- რატომაც არა, - უპასუხა გიჟმა.

ყველანი გაოცებული შეჰყურებდნენ მოხუცს. გიჟმა მეოთხე სართულის ფანჯრიდან რომ გადმოიხედა, მოხუცმა ასძახა:

- თქვენო ბრწყინვალებავ, ჩვენო იმპერატორო, იქნებ მესამე სართულზე ჩამობრძანება მოიწადინოთ?

- შეიძლება, - იყო პასუხი.

გიჟი უკვე მესამე სართულის ფანჯრიდან იხედებოდა. ახლა ისე აღარ ცეკვავდა, ისე აღარ ათამაშებდა მუცელს, როგორც სახურავზე ყოფნისას. ახლა მათკენ თითქოს ნამდვილი მეფე მიდიოდა.

- თქვენო უბრწყინვალესობავ, მეორე სართულზე ჩამოსვლას ხომ არ ინებებდით?

- სიამოვნებით.

ხოლო როცა გიჟი მეორე სართულზე ჩამოვიდა, მოხუცმა ასძახა:

- თუ თქვენი უპატივცემულესობა პირველ სართულზე ჩამობრძანდება, ჩვენს სიხარულს საზღვარი არ ექნება...

გიჟი ქუჩაში გამოვიდა. ხალხში შეერია. მერე მოხუცისაკენ გაემართა, მიუახლოვდა, ხელი მოჰხვია და უთხრა:

- ეი, ძმობილო, გეტყობა, ერთ დროს შენც გიჟი იყავი. გიჟის ენა გიჟმა იცის. - მერე კომისარს მიუბრუნდა და უთხრა:- აბა, ერთი ვნახოთ, როგორ ბრძანებ, შეჰკარით და ფსიქიატრიულ საავადმყოფოში წაიყვანეთო! ახლა ხომ მაინც ისწავლე, როგორ უნდა მოუარო გიჟს?

გიჟის წასაყვანად შეკრებილი ცნობისმოყვარე ხალხი მოხუცს მოუბრუნდა:

- მოხუცო, როგორ მოახერხეთ, როგორ ჩამოიყვანეთ?

- ეეჰ, ეგ არც ისე იოლია. ორმოცი წელი პოლიტიკაში მედგა ფეხი!.. - მერე ერთი ძლიერ ამოიოხრა და დასძინა: - ახლა რომ ძალა მქონდეს, მეც ავიდოდი მაღლა და აბა ნახავდით, თუ ვინმე ჩამომიყვანდა ძირს.

აზიზ ნესინი

თარგმნა გურამ ბათიაშვილმა