logo_geo
რამ გამოიწვია აღდგომის კუნძულის იდუმალი საზოგადოების კოლაფსი — ახალი კვლევა
- +

18 თებერვალი. 2020. 19:12

 

 

აღდგომის კუნძულის, იგივე რაპა-ნუის საიდუმლოს ხშირად „თვითგანადგურების იგავის“ სახელითაც მოიხსენიებენ, რადგან საქმე ეხება ადამიანების მიერ გარემოს ზედმეტად გამოყენებას და „ეკოციდს“.

 

აღდგომის კუნძულის ეს ამბავი იმდენჯერ გვესმის, რომ ფაქტადაც კი მიიჩნევა. თუმცა, ბოლო წლებში სულ უფრო იზრდება მტკიცებულებები, რომელთა მიხედვითაც, შესაძლოა, რაპა-ნუის ხალხს სულ ტყუილად ვადანაშაულებთ თვითგანადგურებაში.

 

 

ახალი კვლევის მიხედვით, აღდგომის კუნძულის მცხოვრებნი სახელგანთქმული ქანდაკებებისთვის (მოაი) პლატფორმებს სულ მცირე 1750 წლამდე აგებდნენ, ანუ ევროპელების გამოჩენის შემდეგაც კი. აქამდე კი მიიჩნეოდა, რომ ამ საზოგადოების კოლაფსი დაახლოებით 1600 წელს მოხდა.

 

ორეგონის უნივერსიტეტის ანთროპოლოგის, რობერტ დი ნაპოლის განცხადებით, ზოგადი შეხედულების მიხედვით, ევროპელებს კუნძულზე დახვდათ კოლაფსირებული საზოგადოება. თუმცა, მათი დასკვნის მიხედვით, კუნძულზე უცხოელების გამოჩენის დროს, ადგილობრივი საზოგადოება მონუმენტების მშენებლობას კვლავ აქტიურად მისდევდა.

 

კუნძულის 150 პლატფორმიდან (იგივე „აჰუ“) 11-ის რადიონახშირბადულმა დათარიღებამ პირდაპირ ეჭვქვეშ დააყენა კოლაფსის ამბის ტრადიციული კომპონენტები.

 

მიჩნეულია, რომ პოლინეზიელებმა აღდგომის კუნძულის კოლონიზება პირველად მე-12 საუკუნესა და მე-13 საუკუნის დასაწყისში მოახდინეს; ახალი აღმოჩენების მიხედვით, ქვის მონუმენტების მშენებლობა 50 წლის შემდეგ დაიწყეს.

 

კარგი ქრონოლოგიური მონაცემების მქონე რამდენიმე მონუმენტზე დაყრდნობით, კვლევის ავტორები აცხადებენ, რომ მე-14 საუკუნის ნახევრიდან მე-15 საუკუნის ჩათვლით, აჰუს მშენებლოპის სწრაფი პერიოდი იდგა, რასაც მშენებლობის შედარებით ნელი პერიოდი მოჰყვა, რომელმაც მე-18 საუკუნის ნახევრამდე გასტანა.

 

 

big_banner
არქივი